Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội, vấn đề môi trường ngày càng trở nên cấp thiết. Lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh ngày càng lớn, gây ô nhiễm môi trường, thất thoát tài nguyên, lãng phí tài nguyên đất, tăng chi phí xử lý chất thải của cả Nhà nước và người dân. Ước tính bình quân, dự kiến khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh của toàn thành phố Tân Uyên sau khi phân loại trung bình khoảng 270 tấn/ngày. Trước tình hình đó, phân loại chất thải rắn sinh hoạt sẽ giúp giảm đi một lượng rác thải ra môi trường, giảm ô nhiễm tiết kiệm nhiều khoản chi phí khác như thu gom, vận chuyển và xử lý; đồng thời mang lại nguồn kinh tế lớn từ các chất thải có khả năng tái chế.
Phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn đã đi vào quy định của pháp luật
Nhận thấy rõ yêu cầu bức thiết bảo vệ môi trường thông qua phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, Luật bảo vệ môi trường năm 2020 đã dành 6 điều quy định rõ ràng về việc phân loại, lưu giữ, chuyển giao; chi phí thu gom vận chuyển; xử lý ô nhiễm, cải tạo môi trường bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt. Luật bảo vệ môi trường 2020 đã có sự thay đổi căn bản và vượt bậc trong quy định về chi trả phí thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt theo hướng chuyển từ tư duy nhà nước chi trả sang cho các chủ thể phát sinh tự chi trả. Luật đã thay đổi căn cứ xác định chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải sinh hoạt bằng cách căn cứ vào khối lượng hoặc thể tích chất thải đã được phân loại để tính chi phí phải trả cho việc thu gom, vận chuyển, xử lý. Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế, chất thải nguy hại phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân đã được phân loại riêng thì không phải chi trả giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý. Luật quy định, chậm nhất đến ngày 31/12/2024, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chính thức thực hiện việc phân loại rác tại nguồn. Đây là một bước quan trọng nhằm giảm lượng chất thải, bảo vệ môi trường.
.jpg)
Với tầm quan trọng của việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, là một biện pháp quan trọng giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, thời gian qua, các bước chuẩn bị, hướng dẫn thực hiện Kế hoạch phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn đã được UBND thành phố Tân Uyên cùng các cơ quan liên quan tập trung triển khai. Đây là các bước tiền đề quan trọng để từ ngày 01/01/2025, tất cả các hộ gia đình, cá nhân; các chủ nhà trọ, khu dân cư thương mại, tòa nhà cao tầng; các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, công an, quân đội, tổ chức, trường học, chợ, siêu thị, trung tâm thương mại; các cơ quan, tổ chức, cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn thành phố có phát sinh chất thải từ hoạt động sinh hoạt, văn phòng với tổng khối lượng dưới 300kg/ngày thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn theo đúng quy định. Bước đầu phấn đấu tỷ lệ phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn đạt 50%.
Quyết tâm triển khai thực hiện hiệu quả
.jpg)
Vừa qua, UBND thành phố đã tổ chức tập huấn phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Theo đó, chất thải sẽ được phân thành 3 nhóm. Nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế đựng trong bao bì màu vàng; chất thải thực phẩm đựng trong bao bì màu xanh và chất thải nguy hại chứa trong bao bì màu đỏ. Ngoài ra, chất thải rắn cồng kềnh phải được tháo rã trước khi chuyển giao cho đơn vị thu gom. Các đại biểu dự tập huấn đã thực hành phân loại rác thải, để mỗi đại biểu là một tuyên truyền viên cùng kêu gọi, hướng dẫn người thân, gia đình thực hiện phân loại rác thải đúng quy định.
Riêng tại 2 xã Bạch Đằng và Thạnh Hội, UBND thành phố khuyến khích các hộ dân thực hiện mô hình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, sử dụng chất thải thực phẩm làm vi sinh bản địa IMO, ứng dụng IMO xử lý môi trường và làm phân hữu cơ tại nhà. Hội Nông dân thành phố đã chủ trì tổ chức lễ ra mắt Tổ xử lý rác hữu cơ tại hộ gia đình trên địa bàn xã Bạch Đằng và Thạnh Hội, trao tặng thùng nhựa, men vi sinh để ủ rác hữu cơ nhà bếp, nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, hội viên nông dân và người dân về tác hại của chất thải đối với môi trường sống, hình thành thói quen tích cực sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, tái sử dụng rác thải hữu cơ trong sinh hoạt, góp phần thực hiện tốt Kế hoạch bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu thành phố Tân Uyên giai đoạn 2021 - 2025.
Ngoài ra, để chuẩn bị triển khai phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, trong năm nay, UBND thành phố ban hành lộ trình, tần suất, thời gian và tuyến đường thu gom, vận chuyển tại các khu vực đảm bảo công tác thu gom được thực hiện đồng bộ, hiệu quả, tiết kiệm và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Thành phố cũng cải tạo Trạm Trung chuyển rác phường Tân Hiệp để tiếp nhận, trung chuyển rác thải đưa đi xử lý đúng quy định; đồng thời triển khai công tác đấu thầu chọn lưa các đơn vị có đủ điều kiện thu gom chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại.
Kế hoạch phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn chỉ được thực hiện thành công nếu có sự đồng thuận của người dân, do đó, UBND thành phố và các cơ quan, đoàn thể, xã, phường đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức như: qua hệ thống truyền thanh, qua mạng xã hội, tuyên truyền trực quan qua băng rôn, pano, biên soạn và cấp phát tờ rơi, tuyên truyền qua các hoạt động của tổ chức Hội, giáo dục trong nhà trường… Công tác tuyên truyền được xác định là nhiệm vụ quan trọng cần tập trung cả hệ thống chính trị, cùng tham gia đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến tất cả các đối tượng có liên quan bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức, nắm được cách thực hiện, tự giác thực hiện. Ngoài ra, thành phố cũng tuyên truyền về các hành vi vi phạm và mức xử phạt để mọi tổ chức, cá nhân nhận thức và có trách nhiệm phân loại, thu gom đúng quy định. Trong đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ là lực lượng nòng cốt quan trọng do người phụ nữ vai trò chủ đạo trong việc thu gom, phân loại và tái chế rác thải, đóng vai trò là tác nhân thay đổi, nâng cao nhận thức cho các thành viên khác trong gia đình về quản lý rác thải. Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố đã có buổi tập huấn phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn cho riêng cán bộ, hội viên phụ nữ trên địa bàn thành phố, nhằm nâng cao nhận thức, từng bước thay đổi hành vi, thói quen trong sinh hoạt để bảo vệ môi trường.
Để đạt được mục tiêu phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn, mỗi cá nhân, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, hộ gia đình hãy tích cực tham gia, thực hiện đúng quy trình phân loại rác theo hướng dẫn. Ý thức của người dân trong việc phân loại rác thải đúng quy định sẽ góp phần tiết kiệm chi phí và nguồn lực cho xã hội, chung tay xây dựng thành phố Tân Uyên xanh, sạch, đẹp và phát triển bền vững.
Hồng Nhung - Thế Anh